Orta Asya'nın En Zengini: Kazakistan

Hiç kuşkusuz, sadece Orta Asya’nın değil, dünyanın enerji rezervleri açısından en zengin ülkelerinden biridir Kazakistan:  Müthiş bir petrol ve doğalgaz rezervleri var.  Bu onlara diğer ülkelere göre daha çabuk ilerleme imkanı veriyor.  Altyapı yatırımları sürüyor.  En büyük projelerden biri başkentin Almaata’dan Astana’ya alınması ile, Astana’nın deyim yerinde ise yeniden yaratılması.

Ülkenin 2030 hedefi var.  2030’da dünyanın önde gelen süper güçlerinden biri olmayı hedefliyorlar. 

Belki de bu zenginlikten dolayı, ülkede yaşayan Rus oranı, diğer eski SSCB ülkelerine göre nispeten yüksek.  Nufüsun % 40’a yakını Rus kökenli Kazak vatandaşı.  Bizimde bu ülkedeki birçok müşterimiz gibi.  Yani ticaretin Rus kökenli Kazak vatandaşları tarafından yönlendirildiği genellemesi yanlış olmaz sanırım.

Enerji sektöründen dolayı ülkede yaşayan bir çok expat var, sadece Amerika ve Avrupa’dan değil, Asya’dan da.  Tüm büyük enerji şirketleri bir şekilde Kazakistan’da faaliyet gösteriyor.  Her sene Almaata’da düzenlenen KIOGE – Kazakhstan International Oil and Gas fuarı, Orta Asya’nın en büyük ve kapsamlı petrol fuarlarından.

Bankacılık oldukça gelişmiş.  Birçok yabancı banka faaliyet gösteriyor ki bunların içinde 2-3 Türk bankası da var.  

Nufüs Özbekistan’dan sonra Orta Asya’daki ikinci büyük nüfus.  Ancak coğrafi büyüklük açısından, Kazakistan en büyük ülkedir.  Ne yazık ki ülkenin zenginliğinden nüfusun büyük bir bölümü yararlanamıyor.  Çok fakir, büyük bir nüfus var.  Çok zengin, küçük bir nüfus dünya nimetlerinden faydalanıyor.

Diğer çoğu Orta Asya ülkesinde olduğu gibi Türk şirketleri ve girişimcileri Kazakistan’da da aktifler.  Önde gelenler inşaatçılar.  300’e yakın inşaat firması Kazakistan’da faaliyet gösteriyor.  Anadolu Grubu’nun, Borusan’ın ticari faaliyetleri ve tesisleri var.  Orta ve küçük ölçekli birçok Türk işletme var.  Sadece Astana ve Almaata’da değil, diğer şehirlerde de.  Ancak 2005 – 2006 yıllarında bazı Türk işçilere saldırılar olmuştu.  Ben de bir Almaata – İstanbul uçuşumda yaralı işçilerimizden bazıları ile dönmüştüm.

Almaata’da otel fiyatları nispeten pahalı. Havalimanı temiz ve yeni ama küçük.  Havayollarından önde geleni Air Astana son derece modern ve bakımlı.  Genel Müdürü İngiliz, yabancı pilotlar ile uçmak son derece yüksek bir olasılık.  Mart 2007’de Air Astana ile iç hat (Almaata-Şimkent-Almaata) uçmuştum.  Daha sonra arkadaşlarım Amaata’dan Atrau, Aktau ve Uralsk’a da uçtular. Hiçbir problem yaşamadılar.  Muhtemelen Orta Asya'nın en öne çıkan havayolu olacak. 

Mayıs 2008'de Almaata'da Kazakistan Otel'inin lobisinde çektiğim resim.  Elinde elmalarla dolu tepsi taşıyan Kazak kadının heykeli hala yerinde mi, bilmiyorum.  Ancak, Almaata'nın Alma'sı, elma'dan geliyor ve şehir içinde başka elma'lı veya elma heykellerine de rastlamak mümkündür.